Czynny kamieniołom, w którym na skalę przemysłową od 1948r. eksploatuje się górnokarbońskie wapienie. Znane były one jednak już znacznie wcześniej, a ślady ich wydobywania w postaci niewielkich łomów znajdują się w dolinach pobliskich potoków. Pierwsze profesjonalne prace mające na celu dokładne rozpoznanie złoża miały miejsce w 1942r., a trzy lata później wyrobisko planowano przenieść z zachodniego stoku wzgórza na wschodni, ale ostatecznie z tego zrezygnowano.
Złoże czatkowickich wapieni stanowi profil warstw dolnego karbonu. Zalegają w nim utwory turneju (górnego lub środkowego) oraz wizenu dolnego i środkowego. Tworzą one ponad kilometrowej grubości fragment osadów znanych jako wapienie węglowe. Podścielone są wapieniami i dolomitami dewońskimi, a przykrywały je zapewne węglonośne utwory górnego karbonu, które zostały zerodowane. Wapienie węglowe znalazły się na powierzchni wskutek podniesienia ich przez intruzję magmową, która doprowadziła do powstania kopułowatej formy poprzecinanej żyłami porfiru - brachyantykliny Dębnika o bardzo stromo zapadających ku zachodowi, a niekiedy odwróconych, warstwach wapieni. Szczególną formą występującą w złożu są strefy intensywnie niekiedy rozwiniętego krasu. Ich obecność wyznacza naturalną wschodnią granicę złoża, jednak charakteryzują się one nieprzewidywalnością. Należą do dwóch generacji: starszej (powstałej na przełomie permu i triasu; silniej rozwinięta (zwłaszcza w głębszych partiach); obecna dolomityzacja, zażelazienie i skawernienie prowadzące do prawie całkowitego rozluźnienia skał i utworzenia gliniasto-żelazistej zwietrzeliny zawierającej fragmenty rumoszu okruchów wapiennych) i młodszej (wieku trzeciorzędowo-czwartorzędowego; zaznacza się jedynie w strefach powierzchniowych).
Copyright 2011-2024 bohun
Wykorzystywanie materiałów zamieszczonych w Geotydzie
bez zgody właściciela praw autorskich jest zabronione