GÓRA ZBORÓW

Rezerwat przyrody utworzony 30 sierpnia 1957r. obejmujący obszar o powierzchni 45ha, w skład którego wchodzą dwa wzniesienia: Góra Zborów nazywana Górą Berkową oraz Kołoczek znany także jako Popielowa Góra. Pierwsze z nich stanowiło najwyższy szczyt województwa częstochowskiego wznoszący się 467,5m n.p.m., a podczas okupacji hitlerowskiej postawiono na nim betonowy słup będący punktem triangulacyjnym. Oba zaś należą do pasma Skał Kroczyckich i są gęsto pokryte ostańcami wapiennymi osiągającymi 30m wysokości. Według legendy zbierały się tutaj czarownice wylatujące na odbywający się na Łysej Górze sabat, czym tłumaczy się pochodzenie nazwy Góra Zborów.

Bogactwo krajobrazowe rezerwatu Góra Zborów wynika z fantazyjnej rzeźby terenu uwarunkowanej zróżnicowaną odpornością wapieni na procesy wietrzenia. Obecny jego wygląd to efekt nie tylko – działającego z różną intensywnością – wietrzenia krasowego, ale także wietrzenia mrozowego, biologicznego oraz działalności człowieka. Budują go utwory należące do górnej jury z widoczną strefowością litologiczno-morfologiczną. W dolnych partiach są one przykryte przez namyte piaski z przeławiceniami materiału okruchowego i humusu, a na wyższych – pokrytych piaskami – fragmentach stoków zalegają pojedyncze bloki skalne, które spełzły podczas ostatniego zlodowacenia. Nad nimi często występują złomowiska bloków skalnych i mniejszych wapiennych okruchów oderwanych ze ścian. Najwyższą partię zaś stanowią silnie urozmaicone i górujące nad okolicą formy z rzeźbą typową dla krasu podziemnego – niszami skalnymi, schronami i jaskiniami oraz powierzchniowego – żłobkami krasowymi, kominami krasowymi i skałkami ostańcowymi o kształtach przypominających sylwetki ludzi i zwierząt. Do nich właśnie nawiązują nazwy niektórych skałek: Młynarz, Zakonnica, Baba, Samotna Dziewica, Mama, Tata, Mały Dziad, Wielki Dziad, Lalka, Napoleon, Kruk, Wielbłąd.