KARABOSY

Nieczynny kamieniołom gipsów, w którym 25 czerwca 2002r. utworzono stanowisko dokumentacyjne, a we wschodniej części 2 października 1987r. - pomnik przyrody nieożywionej. Według legend pod ciężarem swych win zapadł się tu pewien jegomość. I prawdopodobnie nie był on jedynym grzesznikiem, którego w taki sposób dosięgła tutaj kara boska. Stąd jednak najpewniej wzięła się jego nazwa; mówi się o nim także Skała.

Ochroną objęto znajdującą się w zachodniej części kamieniołomu ścianę o długości 70m i wysokości 5m. Odsłania się w niej środkowy fragment profilu serii gipsowej badenu z uskokami wypełnionymi brekcją gipsowo-ilastą i blokami wapieni pogipsowych tkwiącymi w szczelinach spękań. W skrzydłach wiszących tych uskoków widoczne są grubokrystaliczne gipsy szablaste, a bloki wapieni osiągają średnicę 30cm. W części wschodniej zaś na uwagę zasługują powierzchniowe formy krasowe wyjaśniające tajemnicę zapadania się gruntu. Są to nieregularne zapadliska (tzw. werteby), leje, rynny oraz jaskinie tworzące rozległe, ale niskie komory połączone z powierzchnią wnękami i szczelinami w częściowo zawalonych stropach; często są one zalane wodą lub położone nieznacznie powyżej współczesnego zwierciadła wód.

W Karabosach występują głównie gipsy szablaste tworzące ławice zbudowane z wydłużonych i zakrzywionych kryształów o wielkości od kilku do kilkunastu centymetrów. Są one zorientowane pionowo i tak też narastały w poszczególnych ławicach powstających na dnie płytkiego morza, ale odchylały się przeciwnie do ruchu prądów morskich. Podrzędnie występują tu także gipsy grubokrystaliczne charakteryzujące się gorzej wykształconymi i krótszymi kryształami oraz gipsy drobnoziarniste powstałe w rezultacie wytrącania się drobinek gipsu w całej masie zmineralizowanej wody wypełniającej basen morski.