MARTWICA KARNIOWICKA

Niezwykły słodkowodny wapień, bowiem niespełna 3% tych skał powstawało nie w jakimkolwiek morzu, lecz w wodzie słodkiej. Nie da się jej zaobserwować w żadnym innym miejscu na Ziemi.

Początkowo formacja ta została zidentyfikowana jako martwica powstająca na zimno w pobliżu wodospadów. Najnowsze badania jednak wskazują, że jest to trawertyn, który sedymentował na przełomie karbonu i permu. Proces ten najprawdopodobniej zachodził w strefie brzegowej w okolicy gorących źródełek towarzyszących wulkanom otoczonych zaroślami podobnymi do skrzypu Lilpopia raciborski. Wskazują na to licznie tu występujące skamieniałe szczątki tej rośliny. Oprócz niej w skale występują resztki sinic, glonów, ślimaków. Zasadniczo skała jest masywna, porowata, o strukturze zrostkowej. Istnieje kilka teorii tłumaczących powstanie wszystkich możliwych jej odmian, gdyż jest ona częściowo laminowana.

Martwicę spotkać można od rejonu szybu wschodniego byłej kopalni Siersza po skraj Filipowic. Najciekawsze jej odsłonięcia znajdują się na wschód od Karniowic, na Wyżynce Karniowickiej oraz w lesie Wyrąb, z którego wypływa potok Dulówka. Tu przy południowo-wschodniej, szczytowej części doliny, znajduje się odkrywka wysoka na kilka metrów, gdzie można zaobserwować ciekawe przejścia od laminowanych do zrostkowych form martwicy.