SKAŁA KOPYTKO

Ambona skalna o wysokości 4m i długości 20m podstawą i bokiem złączona ze zboczem góry. Zbudowana jest z piaskowców istebniańskich dolnych jednostki śląskiej; gruboziarnistych, miejscami zlepieńcowatych. Średnica ziarn dochodzi do ok. 1cm. W składzie mineralnym kwarc przeważa nad skaleniami. W skałce widoczne są liczne spękania oraz wklęsłe zagłębienia będące efektem selektywnego wietrzenia. Jej krawędzie i naroża są zaokrąglone - efekt chemicznego ługowania, które najintensywniej zachodzi w miejscu przecięcia się płaszczyzn ciosowych.

Geneza Skały Kopytko związana jest z działalnością procesów wietrzenia, erozji oraz ruchów masowych. Czynniki te zachodziły w plejstocenie, w warunkach peryglacjalnego klimatu oraz w holocenie. W okresie tym, w wyniku denudacji, wierzchowina ulegała stopniowemu obniżaniu i wyrównywaniu. Proces spowodował wyodrębnienie ławic skalnych charakteryzujących się dużą twardością. Różna odporność piaskowców istebniańskich na działanie procesów powierzchniowych związana była z ich niejednolitą diagenezą oraz nierównomierną gęstością spękań. W późniejszym etapie wytworzona forma skalna poddana była czynnikom wietrzenia fizycznego oraz chemicznego, które ją ukształtowały. Wietrzenie mrozowe miało tutaj znacznie mniejsze znaczenie niż w innych częściach Polski, gdyż teren Pogórza Karpackiego znajdował się wówczas w piętrze tundrowym.

W czasach przedchrześcijańskich znajdowało się tutaj miejsce kultu związane najprawdopodobniej z bóstwami Świętowitem i Swarożycem. W legendach ze Skałą Kopytko w roli głównej wyraźne są ślady słowiańskich wierzeń, jednak w wyniku chrystianizacji oraz wielowiekowej przynależności okolicznych wsi do kościoła, podania ewoluowały w stronę tradycji chrześcijańskiej. I tak w średniowieczu miejsce to związano z osobą św. Stanisława i najstarszą świątnicką legendą. Według niej mieszkańcy Górek i Sieprawia toczyli wieloletni spór o granice. Aby go zażegnać, przybył tu właściciel Górek - biskup Stanisław. Jego koń zatrzymał się na skalnym wzniesieniu i uderzył kopytem w skałę, pozostawiając w niej widoczny ślad. Biskup, dostrzegając w tym znak boży, nakazał aby właśnie tędy przebiegała granica między zwaśnionymi wsiami.