JASKINIA NA BIŚNIKU

Najważniejsze stanowisko paleolityczne w Polsce z licznymi zabytkami pochodzącymi sprzed ok. 150000-120000 lat, a nawet sprzed 500000-400000 lat dokumentującymi istoty przedneandertalskie. Wraz ze zbudowaną z górnojurajskich wapieni skalistych Skałą Biśnik i znajdującą się po przeciwnej jej stronie Jaskinią Psią 13 kwietnia 2004r. objęte zostały ochroną jako pomnik przyrody nieożywionej. Ze względu na prowadzone w niej od roku 1992 prace, jest ona niedostępna dla zwiedzających.

Jaskinia Na Biśniku składa się z dwóch części o sumarycznej długości 73m. Leżąca wyżej była niegdyś opisywana jako Schronisko na Biśniku koło Smolenia Górne; poniżej - jak obecnie. Do górnej części od strony północnej wprowadzają trzy otwory; powstała ona na pęknięciu tektonicznym przecinającym cały masyw Skały Biśnik; jest widna, sucha, przewiewna; brak w niej flory i fauny. Do niższej części zaś wejście zapewniają dwa otwory; lewy leży w wielkiej niszy skalnej, w której w 1992r. wykonano wykop archeologiczny o głębokości 5m sięgający do skalnego podłoża; prawy - w bardzo niskim do 1998r. korytarzyku, kiedy to powstał głęboki na ok. 3m wykop, za którym znajduje się sala z oknami prowadzącymi do lewego wejścia oraz dalszych partii jaskini. Stanowi je niski przełaz, niewysoka komórka o nierównym dnie, gdzie korytarz lekko meandruje, wzrasta jego wysokość, a po kilku metrach krzyżuje się z Salą z Polewami. Po prawej stronie znajduje się wąskie przejście i niski próg, a za nim - ślepo zakończona, wydłużona sala o ścianach pokrytych polewami kalcytowymi. Korytarz prowadzący prosto zaś ulega zwężeniu; w jego dalszej części gromadzi się woda i również kończy się ślepo. Według miejscowej ludności istniała kiedyś możliwość dojścia nim do otworu z drugiej strony skały; przejście to jednak zawaliło się samoistnie.

We wstępnych partiach Jaskini na Biśniku okresowo spotyka się duże ilości motyli i muchówek, a także pająki Meta menardi. Partie te podlegają dużym wpływom zewnętrznych czynników atmosferycznych; w surowe zimy często przemarzają. W dalszej części znacznie wzrasta wilgotność i obniżają się wahania temperatury, a w końcowej występują sezonowe wykapy i woda spływająca po ścianach. Obecna jest tu także niewielka pagoda. Generalnie nacieki nie są duże, przybierają formy stalaktytów, polew mleka wapiennego i kalcytowego w postaci żeber oraz kaskad.