JASKINIA POD BUKAMI

System podziemnych korytarzy powstałych w wyniku połączenia działalności procesów krasowych i antropogenicznych o łącznej długości 355m. Tworzą go jaskinie nazywane Pod Bukami I i II (jeszcze z końcem XX wieku stanowiły jedność; rozdzielone zostały w wyniku późniejszego obrywu) oraz chodnik starej kopalni, w której eksploatowano kruszce z rudami żelaza (pozostałością po tej działalności jest także okoliczna Sztolnia Galmanowa). Obecnie obydwa wejścia są zabezpieczone ze względu na m.in. ochronę stanowiska nietoperzy.

Jaskinia powstała na pęknięciach tektonicznych o przebiegu NW-SE w częściowo zdolomityzowanych wapieniach środkowego triasu. Nie ma ona jednak charakteru tektonicznego. Jej szata naciekowa jest dość bogata; reprezentują ją głównie nacieki kaskadowe, draperie, stalaktyty, stalagmity i mleko wapienne; w końcowych partiach występują perły jaskiniowe. Korytarze miejscami są bardzo ciasne. Na szczególną uwagę zasługuje Korytarz z Perłowym Jeziorkiem - najobszerniejsza i najładniejsza część całej jaskini; końcową jego część tworzy niewielka salka, na dnie której znajduje się małe jeziorko; w nim: perły jaskiniowe oraz duża ilość innych ciekawych nacieków.

Otwór wschodni (I) to 6m głębokości studnia, z dna której korytarz doprowadza do 1m szczeliny. Stąd w głąb jaskini biegną ciągi powstałe na różnych poziomach tej szczeliny opadające progami do głębokości 25m. Otwór zachodni (II) prowadzi do kopalnianego chodnika - prostej 30m sztolni powstałej przez poszerzenie korytarza krasowego wypełnionego rudami (obecnie wejście, przez które odbywał się transport urobku, jest zasypane). Jego strop stanowi płaska płyta, a ściany w większości ułożone są z kamieni; łączy on obydwie partie jaskini. W kierunku południowo-wschodnim od sztolni odbiega krasowy korytarz; początkowo szeroki, choć niski. Po kilku metrach łączy się on z inną sztolnią kopalni - bardzo spękaną, noszącą ślady zawałów. Od tego miejsca prowadzi bardzo wąski korytarz przechodzący w ciasną niedostępną szczelinę o stromo opadającym dnie.