JASKINIA SZACHOWNICA

Część utworzonego 11 października 1978r. rezerwatu przyrody nieożywionej Szachownica o powierzchni 12,74ha. Została odsłonięta w trakcie prowadzonych w obrębie Krzemiennej Góry prac eksploatacyjnych, które jednocześnie doprowadziły do częściowego jej zniszczenia i rozczłonkowania. Ze względu na olbrzymie ryzyko zawalenia się stropu jaskini, obowiązuje całkowity zakaz wstępu do niej.

Jaskinia Szachownica powstała w wyniku intensywnego odprowadzania wód roztopowych na przedpolu lodowca podczas zlodowacenia środkowopolskiego (Warty) w utworach górnej jury. Pierwotnie jej długość wynosiła 2km i stanowiła jeden system. Obecnie jest to 5 oddzielnych jaskiń oznaczonych numerami od I do V, z których najdłuższa liczy 690m długości (całość - ok. 1000m) i jest jedną z najdłuższych znajdujących się na Wyżynie Krakowsko-Wieluńskiej. Korytarze jaskiń nawiązują do istniejących niegdyś spękań ciosu, co jest widoczne szczególnie w partiach niezniszczonych przez eksploatację. Cechują się poziomym przebiegiem i przecinając się pod kątem prostym, tworzą charakterystyczną siatkę pól przypominających szachownicę (stąd wzięła się nazwa sytemu). W wyniku eksploatacji poszerzony został główny ciąg Jaskini Szachownica I, a pierwotny charakter zatraciło 40% jej korytarzy. W ich miejscu powstały duże sale: Wejściowa, Złomowisko, z Piargami, Przejściowa, Puchacza, Amonitowa, Rozdroże i Wielka. Prowadzi do nich 5 otworów usytuowanych w ścianach kamieniołomu oraz pionowa studnia z wierzchowiny. Ze względu na młody wiek, jedyną formą naciekową systemu są grzybki. W częściach naturalnych występuje namulisko piaszczyste, a na dnach poszerzonych przez eksploatację sal i korytarzy zalegają duże bloki i gruz wapienny.