WIELICKI SZLAK SZYBÓW GÓRNICZYCH

Stworzony w 2011r. na terenie Wieliczki szlak wskazujący lokalizacje dawnych szybów górniczych. Wszystkie z nich zostały zasypane lub uległy zawaleniu, a obecnie w ich miejscu stoi 12 tablic informacyjnych przypominających o "punktach", które przed wiekami służyły do transportu soli na powierzchnię ziemi.

Najstarszym miejscem, z którego wydobywano wielicką sól, był szyb Goryszowski zwany również Gierszowskim ( 3  - nazwany od Gierasza (krakowskiego mieszczanina i bachmistrza szybu); wydrążony ok. 1288r. do 52m głębokości, a zasypany w XV wieku; na I poziomie kopalni zachowała się jego drewniana obudowa). Kolejne szyby drążono za czasów Kazimierza Wielkiego: w połowie XIV wieku Swadkowski ( 10  - zwany Świątkowskim od żupnika Świątko; 54m głębokości; zasypany pod koniec XV wieku) i Świętosławski ( 11  - osiągnął 57m głębokości, jednak jego pogarszający się stan techniczny doprowadził w 1620r. do katastrofy, w wyniku której szyb wraz z sąsiadującymi komorami uległ zawaleniu; uszkodzeniu uległy też mury Zamku Żupnego, a w miejscu szybu powstało zapadlisko powierzchniowe), zaś w drugiej połowie XIV stulecia - Wodna Góra ( 12  - na początku XIX wieku osiągnął 247m głębokości; służył do odwadniania kopalni - słona woda wydobyta na powierzchnię spływała drewnianymi rynnami do warzelni; zasypany w 1868r. po zainstalowaniu maszyny parowej nad szybem Regis, który przejął funkcję odwadniania). W 1442r., za czasów włoskiego żupnika Mikołaja Serafina, wydrążono 60m szyb Seraf ( 8  - jeszcze tego samego stulecia zamontowano nad nim pierwszą maszynę wyciągową o napędzie konnym - tzw. kierat polski; w XVIII i XIX wieku służył wyłącznie celom komunikacyjnym dla licznej załogi górniczej pracującej we wschodniej części kopalni). XVI wiek to okres, kiedy drążono następne szyby: w latach 1532-33 - 72m Boner ( 1  - nosił imię żupnika Jana Bonera, bankiera i doradcy finansowego Zygmunta I