TRIAS

Okres rozpoczynający erę mezozoiczną; obejmował czas od 250mln do 210mln lat temu. Jego nazwa pochodzi od greckiego słowa tryas, co znaczy trójdzielny.

Po permskim kryzysie w świecie organicznym zaszły istotne zmiany. Pojawiła się nowa grupa koralowców (sześciopromienne; żyją do dziś), płazy (reprezentowane głównie przez tarczogłowe) przeszły znaczny rozwój, wśród ryb dominowały promieniopłetwe i dwudyszne, bujnie rozwijały się gady (żółwie, krokodyle, ichtiozaury, dinozaury). Środowisko morskie licznie zasiedlały glony, ramienionogi i mięczaki; dość częste były wężowidła i rozgwiazdy; definitywnie wymarły goniatyty, konodonty oraz spora część amonitów. Pod koniec triasu pojawiły się pierwsze ssaki. Flora - podobna do górnopermskiej; występowały widłaki, skrzypy i paprocie; pojawiły się sagowce, bennetyty i miłorzębowe. Na pierwszy plan wysuwają się jednak nagonasienne (szpilkowe, paprocie nasienne). Znaczenie stratygraficzne mają konodonty, małże, goniatyty, ceratyty, glony; skałotwórcze - małże, liliowce, jeżowce, glony.

W "polskiej" części basenu środkowoeuropejskiego z początkiem triasu doszło do kolejnej transgresji morskiej. Swoim zasięgiem objęła ona znaczną część pozakarpackiej Polski. Na południu zaś powstał zbiornik tatrzański stanowiący fragment Oceanu Tetyda. W brzeżnej (północnej) części tego basenu osadzał się materiał płytkomorski, jednak ich charakter zmieniał się ku południowi na głębokomorski. Pod koniec triasu rozpoczęły się ruchy orogeniczne fazy starokimeryjskiej. W ich wyniku z obszaru Polski pozakarpackiej wycofało się morze. Regresja objęła także północną część zbiornika tatrzańskiego, jednak w retyku miejsce miała tam kolejna transgresja. Z końcem triasu w rezultacie powstawania ryftu na skorupie kontynentalnej i ekspansji dna oceanicznego uformował się zbiornik pieniński o charakterze rowu, którego stoki miały skorupę kontynentalną, a dno - oceaniczną.