Sylur - czarne łupki z lidytami, łupki graptolitowe, szarogłazy z okruchami skał wylewnych. Dewon - w części kieleckiej brak najniższego; występuje dopiero koblenc (piaskowce plakodermowe); w części łysogórskiej ciągłość sedymentacji - facja piaszczysto-ilasta. Dewon środkowy i górny w obu strefach to wapienie i dolomity, a w części północnej - margle i łupki. Karbon dolny wykształcony jest w dwóch facjach: kulmu (piaskowce, skały ilaste, krzemionkowe) i wapienia węglowego (wapienie z bogatą fauną ramienionogów i liliowców -
Ostrówka). Karbon górny i dolny perm - luka stratygraficzna (faza sudecka). Górny perm to także dwie facje: zlepieńce zygmuntowskie oraz wapienie brachiopodowe i małżowe. Perm, trias, jura - piętro platformowe. Trias dolny - osady rzeczne pstrego piaskowca, środkowy - wapienie z fauną, górny - iły. Faza starokimeryjska w obrzeżeniu mezozoicznym doprowadziła do dźwigania obszaru i erozji. Jura dolna to osady lądowe (iły, piaskowce szydłowieckie, mułowce z wkładkami węgli brunatnych), środkowa - piaski i skały węglanowe z rudami żelaza, górna - wapienie oraz margle. Faza młodokimeryjska - wycofanie się morza. Brak kredy. Faza laramijska - podniesienie kaledońsko-waryscyjskich Sudetów i Gór Świętokrzyskich. W trzeciorzędzie morski miocen przykrył obszar gór od południa i wschodu (osady zapadliska przedkarpackiego - wapienie litotamniowe, pińczowskie); miocen lądowy - płaty wewnątrz gór. W czwartorzędzie zlodowacenie krakowskie i środkowopolskie - powstały gołoborza, utwory morenowe, piaski oraz lessy w okolicach Sandomierza i Opatowa.
Surowce użyteczne Gór Świętokrzyskich: krzemienie w wapieniach górnojurajskich, rudy żelaza (Rudki), jurajskie rudy limonitowe (okolice Starachowic), galena (
Górki Szczukowskie,
Karczówka), rudy miedzi (
Miedzianka,
Miedziana Góra), piaskowce kambryjskie ("kwarcyty" -
Wiśniówka), piaskowce triasowe (okolice Wąchocka,
Tumlina, Suchedniowa), piaskowce liasowe (szydłowieckie), cechsztyńskie
zlepieńce zygmuntowskie, kredowe piaski szklarskie, dolomity dewońskie (
Zachełmie), "
marmury kieleckie", wapienie jurajskie (Morawica, Kielce), gliny ceramiczne (okolice Opoczna).
Copyright 2011-2024 bohun
Wykorzystywanie materiałów zamieszczonych w Geotydzie
bez zgody właściciela praw autorskich jest zabronione