PIENIŃSKI PAS SKAŁKOWY

Łańcuch górski rozciągający się wzdłuż Karpat zachodnich i wschodnich (od Wiednia po Marmaroszę, a w Polsce od Starego Bystrego po Dolinę Białej Wody) na długości ok. 600km, niewielkiej szerokości - od kilkuset metrów do kilku kilometrów (największa - między Czorsztynem a Krościenkiem). Zbudowany jest ze skał mezozoicznych i paleogeńskich (głównie węglanowych) leżących między utworami fliszowymi Podhala i Gorców, od których oddzielają go duże dyslokacje. W budowie geologicznej wyróżnia się: serię skałkową (skały jury i kredy, poza Polską również trias (haligowce) - generalnie odporne na wietrzenie) oraz osłonę skałkową (kreda górna i paleogen - przeważnie mniej odporne na wietrzenie).

Dzisiejsze zróżnicowanie morfologiczne Pienin spowodowane jest w znacznym stopniu różną odpornością skał na wietrzenie (skałki o stromych zboczach rozdzielone głębokimi, urwistymi dolinami), a przede wszystkim licznymi ruchami tektonicznymi w pliocenie i czwartorzędzie. Najwyższy szczyt: Trzy Korony, a poza granicą - Wysokie Skałki.

W rozwoju geotektonicznym Pienińskiego Pasa Skałkowego wydzielić można trzy główne etapy rozwoju sedymentacyjnego kończące się fazami tektonicznymi: mezozoiczny (triasowo-kredowy zakończony ruchami fazy subhercyńskiej), górnokredowy (zakończony ruchami fazy laramijskiej), paleogeński (zakończony w miocenie dolnym ruchami fazy sawskiej). Pierwszy etap był najdłuższy i przebiegał równocześnie z rozwojem Tatr - podobieństwo kompleksów skalnych, fauny. Etap drugi i trzeci (zwłaszcza trzeci) przebiegały w silniejszym połączeniu z Karpatami zewnętrznymi.