                             CZWARTORZĘD
KENOZOIK     TRZECIORZĘD

                             KREDA
                             JURA
MEZOZOIK    TRIAS

                             PERM
                             KARBON
                             DEWON
                             SYLUR
                             ORDOWIK
PALEOZOIK   KAMBR

PREKAMBR

TRZECIORZĘD

brunatnych; z jego końcowej części pochodzą zaś - występujące na Niżu Polskim - piaski i iły z przewarstwieniami węgli brunatnych. Utwory miocenu występują na Niżu Polskim (piaski oraz ciemne iły z licznymi pokładami węgli brunatnych lokalnie z przewarstwieniami kredy jeziornej; największe miąższości (200-300m) osiągają w obrębie zapadlisk i rowów, w których powstały złoża węgli brunatnych), Dolnym Śląsku (bazalty; po wulkanach pozostały tam także zerodowane stożki - Góra św. Anny) i w zapadlisku przedkarpackim (najstarsze są lądowe osady ilaste z wkładkami węgli brunatnych i zlepieńce lokalnie osiągające 500m miąższości, na nich zalegają osady morskie; północny kraniec zbiornika to osady piaszczyste, węglanowe i gipsy; południowy - gipsy, anhydryty, sole kamienne i drobnoziarniste skały okruchowe z solą (zubry)). Skały końca miocenu występują w Pieninach (andezyty) i na Niżu Polskim (pstre iły poznańskie ze skupieniami pirytu i syderytu; zaliczane są także do pliocenu; ich miąższość miejscami przekracza 200m; obecne w nich są skupienia pirytu i syderytu; lokalnie zazębiają się z piaskami kwarcowymi). Koniec pliocenu reprezentują osady występujące na Niżu Polskim - żwiry uznawane za osady preglacjalne.

Najważniejszymi kopalinami użytecznymi trzeciorzędu są sole kamienne (Bochnia, Wieliczka), siarki rodzimej (rejon Tarnobrzega, Machowa, Baszni). Z występowaniem siarki związane są mineralne wody siarkowe w Busku-Zdroju, Horyńcu i Solcu; w wody mineralne (szczawy) bogate są także Pieniny (Krościenko nad Dunajcem, Szczawnica). Olbrzymie znaczenie mają także złoża węgli brunatnych występujące w wielu rejonach Niżu Polskiego i w Sudetach. Mioceńskie i plioceńskie iły używane są często jako surowiec do produkcji materiałów budowlanych, a piaski mioceńskie - jako piaski szklarskie. Eksploatuje się także młodokenozoiczne bazalty w Sudetach i na przedgórzu sudeckim.

1 | 2 | 3

Wykorzystywanie materiałów zamieszczonych w Geotydzie
bez zgody właściciela praw autorskich jest zabronione